Column Frank/Janine: Boerenbedrog

Dit voorjaar is op Flakkee de landarbeidersstaking 100 jaar geleden. In de eerste wereldoorlog werden in neutraal Nederland mega-winsten gemaakt. 

Toen de markt zich normaliseerde zagen boeren hun marge slinken. Ze wilden dit afwentelen op de landarbeiders. Het was spannend of van Nieuwe Tonge tot Ooltgensplaat één vuist gemaakt kon worden. De vakbonden waren in oprichting. Er kwam een staking tegen de loonsverlaging, stakingsbrekers werden ingevaren en bereden politie sloeg het verzet neer. 

Vijftig jaar geleden zorgde schaalvergroting voor productiestijging; met minder mensen grotere opbrengsten per hectare. De bevolking profiteerde mee door lagere voedselprijzen. 

Inmiddels blijken de kosten van innovatie afgewenteld op onze leefomgeving en staat ons eco-systeem op instorten. Het aantal insecten is zo drastisch gedaald dat hun bestuivingsfunctie in gevaar komt. We branden regenwouden plat om er soja te telen. Geimporteerd om dieren te voeren die we wereldwijd exporteren om daar geslacht te worden. Onder mensonwaardige condities. 

Qua landbouw is dit kleine landje grote speler op de wereldmarkt. Toch zijn er weinig die zich boer kunnen noemen. Er zit een hele industrie achter, veevoer, chemie, veredeling enz. Van elk zes Nederlandse miljonairs zijn er vijf verbonden aan dit agro-industrieel complex. Nu de wal het schip keert, worden die paar boeren naar voren geschoven als zielepieten. Ongenoegen over falend regeringsbeleid rond corona, huizenmarkt, toeslagen en gaswinning lijkt bijeen te komen in steun aan ‘onze boeren’, opgehitst door politieke partijen die scheiding tussen stad en platteland cultiveren. 

Kun je de vermoorde onschuld uithangen en de supermarkt én ons de schuld geven omdat wij niet meer betalen? Er bestaat zoiets als eigen verantwoordelijkheid. 

Ik ging uitzoeken hoe het op Flakkee met onze sloten en watergangen is gesteld en vroeg het waterschap om cijfers. Scheutig waren ze niet maar tussen verhullende verhalen vond ik harde gegevens. Samengevat; zeer slecht, leven zit er niet in. Omdat zware machines het land op moeten, staan de sloten ‘s winters droog en worden brak door kwelwater, ‘s zomers juist vol om te kunnen beregenen. Omdat de bodem vastgereden wordt, moet de grond elk jaar ondersteboven geploegd. Geen organisme kan zich op zulke omstandigheden aanpassen. 

Opbrengst moet daarom gemaakt met gigantische hoeveelheden (kunst-)mest, die vervolgens in de sloot spoelt. Een hele lijst met chemische stoffen die in te hoge concentraties zijn aangetroffen, al googlend leerde ik; allemaal ‘gewasbeschermingsmiddelen’. Gif dat vandaag nog toegestaan, wellicht over 10 jaar verboden zal zijn (zie DDT en round-up). Gezagshandhavers schrikken terug van zwaar materieel dat de snelweg op gaat. 

Mij bewijzen ze geen dienst met tientallen door de straat te daveren dat mijn huisje doet schudden. Kerstverlichting of niet; komt mij voor als intimidatie.