Na 33 jaar SMW gaat Bernadette du Mez met pensioen

Oude-Tonge- Op 1 maart is het dan zover. Bernadette du Mez gaat na een carrière van 33 jaar schoolmaatschappelijk werk (smw) met pensioen. Naar zij zelf zegt: ’Met gemengde gevoelens. Ik zal de contacten met de ouders missen. Het geeft mij echter wel een warm gevoel, dat ik in de loop der jaren voor misschien wel zo’n 1500 ouders een rol heb kunnen spelen in de stap van hun kind naar een vorm van speciaal onderwijs.’

Door Henk Blanke

Al op de middelbare school wist zij het zeker: ik wil in mijn arbeidzame leven iets gaan doen met kinderen. Wat, dat had zich op dat moment nog niet uitgekristalliseerd. Dat kwam later, toen zij de opleiding kinderverzorging en -opvoeding ging volgen. Daar kwam zij al heel snel tot de conclusie dat inrichtingswerk, waar dat toe opleidde, niet haar ding was. Ze stapte over naar de sociale academie, een algemene opleiding, gericht op maatschappelijke hulp aan mensen. De specialisatie 'kinderen’ was, in het licht van haar ‘jeugdwens’ voor de hand liggend. In de stageperiode bij de instelling die toen nog S.P.D. heette (het huidige MEE), koos zij uiteraard voor die doelgroep. Tijdens die periode viel zij zodanig op, dat haar gelijk een baan werd aangeboden.
De ultieme kans om haar idealen verder vorm en inhoud te geven kreeg zij, toen ze in 1988 benoemd werd als schoolmaatschappelijk werkster aan de twee scholen voor speciaal onderwijs in Middelharnis.

De taak van de schoolmaatschappelijk werkster
Bernadette werd benoemd aan Het Kompas en de Prinses Ireneschool, die nu de Wegwijzer heet. Later kwamen daar de Ark en de Prins Maurits bij.
In de smalste zin van het woord is de taak van de schoolmaatschappelijk werkster het aan de school rapporteren over de voorgeschiedenis en de gezinssituatie van een leerling, die op een school voor speciaal onderwijs wordt geplaatst. Maar deze beperkte taak was niet datgene wat Bernadette wilde. ‘Je moet er voor de mensen zijn. Dan pak ik ze, daar waar het nodig, bij de hand. Of dat nou binnen mijn werktijd of erbuiten valt, of dat het wel of niet in mijn taakomschrijving past, doet niet ter zake’. En zo breidden haar werkzaamheden zich meer en meer uit. Daardoor werd zij een belangrijke schakel in de ondersteuning van gezinnen waarvan de kinderen speciaal onderwijs volgen.

Een greep uit de werkzaamheden
Op schoolniveau: zitting in het schoolbegeleidingsteam, contact houden en informeren van directeur, intern begeleider en leerkrachten over het wel en wee van de kinderen in de thuissituatie.
Op gezinsniveau: het in kaart brengen van de gezinssituatie, het geven van opvoedingsadviezen, wegwijs maken en toeleiden naar de noodzakelijke hulpverlening. Hierbij voegde Bernadette vaak de daad bij het woord. Zij kwam voor de ouders op en opende deuren voor hen bij hulpverlenende instanties. Ook in het voortraject speelde zij een belangrijke rol. Denk daarbij aan de papier rompslomp die voorafgaat aan een hulpverleningstraject. Door dat krachtdadige optreden werd zij een onmisbare schakel in de zorg die kinderen en ouders soms nodig hebben. En dat alles kwam voort uit haar motto; ‘Het welzijn van de kinderen staat centraal’.
Veranderingen
In de eerste jaren van haar carrière speelde Bernadette een belangrijke rol in de toelatingsprocedure als lid van de toelatingscommissie. Dat veranderde toen in 2014 het passend onderwijs werd ingevoerd. Toen kwam zij pas in beeld nadat een kind op een speciale school geplaatst was. ‘Jammer’, zo constateert zij, ‘want kennis van gezinsfactoren is belangrijk’. Dit weerhield haar uiteraard niet haar taakopvatting los te laten, ook al werden haar werkzaamheden steeds intensiever. De maatschappij verandert en de gezinnen veranderen mee. Gezinnen die aangewezen op intensieve begeleiding en snelle hulpverlening. Helaas, de toeleiding naar hulpverlening werd steeds bureaucratischer. Wachtlijsten werden regel. Door de invoering van passend onderwijs worden de kinderen vaak langer, overigens met goede bedoelingen, op de basisscholen begeleid. Maar als het dan toch niet lukt, moeten ze alsnog naar het speciaal onderwijs. Wat doet dat met het zelfvertrouwen van het kind en is de overstap dan niet (te) laat? Bernadette bleef zich inzetten en ook aanpassen aan de veranderende omstandigheden. ‘Je moet in de huid kruipen van de ouders die jou om hulp vragen. Dat is wat ik mij altijd voor ogen heb gehouden en getracht heb na te streven, ondanks alle veranderingen. Ik hoop, dat mijn opvolgers dat ook doen. Want een kind verdient een stevige basis, waarop het de rest van zijn of haar leven kan bouwen’.