Raadhuis Ooltgensplaat weer in gebruik na restauratie

Ooltgensplaat – Na een grondige restauratie werd zaterdag het oude raadhuis officieel opnieuw in gebruik genomen. Stichting Welzijnsfonds Oostflakkee redde het pand in 2015 van de verpaupering door het aan te kopen en met hulp van provincie Zuid-Holland geld beschikbaar te stellen voor de restauratie en herbestemming.

Door Jacquelien Wielaard

De regen die tijdens het officiële moment naar beneden viel kon het oude gebouw niet langer deren want het heeft een nieuw leien dak en de koperen goten zijn hersteld. Het metsel –en voegwerk is deels vernieuwd, de luiken rood-wit geschilderd en de glas in loodramen zijn opnieuw in het lood gezet. Binnen zijn balkenplafonds, wanden, vloeren en lambrisering geschuurd en geschilderd. Voor wat de binnenkant betreft komt er nog een vervolgfase waarbij ook het souterrain wordt verbouwd.

Gebouwd in 1617 tijdens de Gouden eeuw, was het de trots van het dorp want weinig dorpen met een vergelijkbaar inwonersaantal hadden zo’n fraai raadhuis. Burgemeester Grootenboer haalde het nog even aan tijdens de opening. ‘We staan hier nu met evenveel trots als toen.’

Het historische pand heeft door de eeuwen heen echter heel wat moeten doorstaan. Oorlog, overstromingen en ook diverse, niet altijd even kundige, verbouwingen en renovaties. Dat laatste heeft vooral te maken met de wijziging van de functie van het gebouw. Naast de plek van het plaatselijk bestuur was het ook vaak de plek voor handel en justitie.

De renovatie was een bouwtechnische uitdaging. Het renovatieplan werd opgesteld door Hylkema Erfgoed die in opdracht van de Stichting Welzijnsfonds Oostflakkee eerst de bouwhistorie van het pand onderzocht met als doel de monument waarde in kaart te brengen.

Van de oorspronkelijke aanblik van het gebouw is niet heel veel meer te achterhalen, behalve dat het is  ontworpen in de stijl van de Hollandse Renaissance -ook wel Noordelijk Maniërisme genoemd. In 1839 wordt het pand gemoderniseerd. Het gebouw wordt dan voorzien van een neoclassicistische deur en vensters. Een stijl geïnspireerd door de Griekse en Romeinse bouwkunst met oog voor pure vormen en symmetrie.
In 1937 bevindt het gebouw zich in een zeer slechte staat. Een potentiële geldschieter haakt af waardoor de gemeente besluit zelf de opdracht voor restauratie te geven, met behulp van de provincie.

Het wordt de meest ingrijpende renovatie, ingegeven door de dan geldende opvattingen over restaureren. Er is in die tijd een voorkeur voor een middeleeuwse, stoere uitstraling. Met de neoclassictische elementen heeft men weinig op dus worden de deur en ramen rigoureus verwijderd en vervangen door glas-in-lood met houten luiken. Zowel exterieur als interieur wordt in middeleeuwse stijl gerestaureerd met gebruik van zowel oude als nieuwe bouwmaterialen.

De raadszaal wordt voorzien van een monumentale schouw en delftsblauwe tegels. De wanden krijgen een betimmering met eikenhout. De gebrandschilderde ramen in de raadszaal worden geschonken door de bevolking. De werkzaamheden duren tot 1939. Het is de bedoeling dat de opening wordt verricht door prins Bernhard maar vanwege de oorlogsdreiging wordt afgezien van feestelijkheden.

Door met name de renovatie in de jaren dertig moet worden gesteld dat er van het oorspronkelijke bouwwerk uit 1617 weinig over is, op een paar balken na. Maar een gebouw is meer dan een verzameling bouwmaterialen. Het raadhuis heeft nog steeds een hoge monumentwaarde, zo constateert men in het rapport van Hylkema.  Ook omdat het ons iets vertelt over de restauratie opvattingen door de jaren heen.

De burgemeester sprak van een prachtig resultaat en dankte betrokkenen voor hun inzet, in het bijzonder Piet van de Ree, de voorzitter van de Stichting.
Dorpsraadvoorzitter Van der Schraaf bedankte namens de inwoners van Ooltgensplaat die blij zijn dat dit erfgoed behouden blijft. In de nieuwe functie staat de verbinding met de gemeenschap voorop. In het bijzonder met de jeugd. Schoolklassen kunnen worden ontvangen om meer te weten te komen over de historie en de omliggende natuurgebieden van Ooltgensplaat. Er is ruimte voor exposities en in de sfeervolle raadszaal kan weer getrouwd worden.
Om met Van der Schraaf te spreken: ‘Maak er gebruik van.’