Burgerinitiatief leidt in Oostdijk tot waardige herdenking oorlogsincident

Oostdijk/Goedereede -  Onlangs was het precies 75 jaar geleden dat de Amerikaanse kolonel Arman Peterson (28) uit Arizona na een luchtincident aan de Nederlandse kust, dichtbij ons eiland, met zijn parachute afdreef naar buurtschap De Oostdijk bij Goedereede en daar om het leven kwam. Hangend aan zijn parachute werd hij kort voor zijn landing beschoten door een Duitse militair vanaf het bunkercomplex aan de Hofdijksweg. De kolonel had zijn Thunderbolt kunnen verlaten nadat - vermoedelijk - het toestel was geraakt door Duitse treffers. Een herdenkingsplaquette, één van de vele markante plekken die de stichting WO2GO eilandelijk heeft aangebracht, herinnert hieraan bij een toegangsweg vanaf de Hofdijksweg naar de buurtschap.

Door Jaap Ruizeveld  

Voor de Vereniging Buurtschap Oostdijk (en Nieuwendijk) was genoemde gebeurtenis na 75 jaar aanleiding voor het opzetten van een burgerinitiatief. "Voor zover bekend het eerste grootschalige gebeuren op dit vlak op het eiland. De inzet kon vanaf de start op veel waardering rekenen", zegt Alexander den Hollander, namens de vereniging. Het initiatief voor de herdenking is geheel vanuit de Oostdijkers opgezet, met faciliterende steun van de gemeente Goeree-Overflakkee. Dit alles zorgvuldig afgestemd met Dennis Notenboom van de stichting WO2GO. De belangstelling was groot. Alle bewoners van de Oostdijkseweg, Hondsweg, Hofdijksweg en de Nieuwendijk waren uitgenodigd.

Sober en indrukwekkend
Een sober maar indrukwekkend programma gaf afgelopen weekeind uiting aan het oorlogsdrama in de Oostdijk. Freek en Ammie Kamerling verleenden gastvrijheid voor de samenkomst op Zeezicht. Er was een lezing en de deelnemers aan de herdenking konden  kennis nemen van beeldmateriaal waardoor de gebeurtenis in 1943 visueel kon worden gemaakt. In een stille tocht liep men naar de herdenkingsplaquette waar Notenboom en Den Hollander een krans plaatsten en waar aan twee masten de vlaggen van Amerika en Nederland waren bevestigd. Leen Zwerus vertolkte de Last Post. Indrukwekkend was de korte stilte. Van de herdenking in de Oostdijk is een film opgenomen die aan nabestaanden in de familie Peterson in Arizona wordt overhandigd.

Wat er gebeurde
Vanaf Engelse vliegvelden in Debden, Halesworth en Duxford waren toen 129 P-47 Thunderbolts van diverse Fighter Groups, onder leiding van de jeugdige kolonel Arman Peterson, opgestegen om verkenningsvluchten uit te voeren langs grote delen van de kust van Nederland en België. Zij ontdekten Duitse jagers die van Schiphol waren opgestegen. Het leidde tot een confrontatie. Arman vloog in een Republic Thunderbolt "Flagstaff", genoemd naar zijn woonplaats, een dorp in Arizona. Wat gebeurde er?. Een samenvatting van wat Dennis Notenboom (stichting WO2GO) vertelde: "Arman vloog die bewuste middag als leider van de missie boven de kust. Er werden duikvluchten uitgevoerd. In genoemde confrontatie met Duitse jagers schakelde Peterson een van de toestellen uit, waarna hij weer omhoog trok tot in het wolkendek. Er was nog één kort contact maar daarna werd niets meer vernomen. Het toestel van Arman moet zijn geraakt. De kolonel kon gebruik maken van zijn parachute en werd door de wind richting de Kop van Goeree gedragen.

Beschoten
Bij de Oostdijk (Hofdijkseweg) in Ouddorp hadden de bezetters een aantal bunkers gebouwd. Er was ook een hospitaal gevestigd. Op de grond volgden Duitse soldaten de naderende landing. Echter één van hen richtte zijn wapen in de lucht op de weerloze Arman. De parachute werd ook getroffen en de jeugdige kolonel stortte ter aarde. Hij werd nog vervoerd naar het hospitaal maar was vermoedelijk al overleden als gevolg van de beschieting en de val. Een aantal personen, onder wie deelnemers aan een bruiloftstoet waren getuigen van deze "oorlogsmisdaad". Het lichaam van Arman is in 1943 begraven op de begraafplaats aan de Mariadijk in Goedereede. In 1946 werd, op verzoek van de familieleden, het stoffelijk overschot overgebracht naar zijn woonplaats in de Amerikaanse staat Arizona.