GROEN: In een groene omgeving voelen mensen zich gelukkiger, ongeacht de leeftijd

In een groene omgeving voelen mensen zich gelukkiger. Het maakt niet uit hoe oud je bent. Elke leeftijd haalt zijn eigen positieve energie uit groen dichtbij huis. Daarom is het van belang dat bij de inrichting van (openbaar) groen rekening wordt gehouden met jong én oud. Met de klemtoon nadrukkelijk op én, want de sociale ontmoeting is minstens zo helend als het groen zelf. 

Uit onderzoek blijkt dat er een heilzame werking uitgaat van buiten zijn in het groen. Een groene omgeving nodigt uit tot bewegen en tot sociale contacten. “In het project ‘Groen voor Grijs’ hebben we gezien dat samenwerken aan openbaar groen, mensen letterlijk kan wegtrekken vanachter de geraniums,” zegt Sabine van Rooij, onderzoeker groene infrastructuur van Wageningen Environmental Research (WENR). Ze merkte dat mensen in beweging komen als ze mogen meepraten over de inrichting van het groen voor de deur. Mensen willen dan ook meehelpen met de aanleg en het onderhoud van het groen en gebruiken het groen meer voor sociale activiteiten.

Participatie is het sleutelwoord. “Als buurtbewoners mee mogen praten over de groene inrichting van hun omgeving en deze sluit aan bij hun behoefte, raken ze gemotiveerd en worden ze enthousiast om er zuinig op te zijn en te helpen met het onderhoud,” zegt Van Rooij.

Sociaal-ecologische netwerken
In het onderzoek Groen voor Grijs werd het effect van een kwalitatief hoogwaardigere groene leefomgeving op de kwaliteit van leven van kwetsbare ouderen onderzocht. Ouderen met een hogere kwaliteit van leven zijn relatief zelfredzaam en hebben minder zorg nodig wat leidt tot minder kosten. “We hebben gekeken naar wat openbaar groen, dat beter aansluit bij de behoefte van ouderen, kan betekenen voor de kwaliteit van leven van deze mensen,” zegt Van Rooij. “We zagen dat de kwaliteit van leven van een aantal van deze mensen verbeterde, en dat het correleerde met bepaalde positieve aspecten van groen in de omgeving, maar een oorzakelijk verband was niet aan te tonen. De gevonden correlaties kunnen ook te maken hebben met de sociale activiteiten die in het kader van dit project werden georganiseerd, of door andere positieve gebeurtenissen in de buurt. Wat we daaruit geleerd hebben, is dat het lastig is om groen als losse component te meten voor het gevoel van welbevinden. Het sociale aspect heeft minstens zoveel invloed op de quality of life.

Van Rooij spreekt dan ook liever van sociaal-ecologische netwerken, om aan te geven dat er nauwe samenhang is tussen het netwerk van mensen in een buurt en de groene leefomgeving. Kortom, de reacties in de praktijk laten zien dat groen bijdraagt aan het welzijn van buurtbewoners. “We moeten de gemeente laten zien dat groen geen kostenpost is, maar een investering,” aldus een betrokken wijkbewoner.

Hoveniers in de zorg
Het effect van een groene omgeving straalt uit naar de zorg. Steeds meer zorginstellingen zien heil in het doorvoeren van groene maatregelen. Met in het achterhoofd dat dit de zorgkosten op een positieve manier beïnvloedt.

Met het programma Grijs, Groen & Gelukkig wil het IVN daaraan een bijdrage leveren. De natuurorganisatie wil ouderen in Nederland een gelukkige oude dag bezorgen door hen de positieve effecten van de natuur te laten ervaren. Het streven is dat natuurbeleving een vanzelfsprekend onderdeel wordt van de dagbesteding in de ouderenzorg zodat dit het welzijn van ouderen aanzienlijk vergroot en daardoor de zorgkosten zullen afnemen.

Iedereen die met de inrichting van de groene ruimte te maken heeft, kan van grote maatschappelijke waarde zijn. Op die manier biedt het kansen voor zowel de zorg als de groene sector. Groenbedrijven kunnen bijvoorbeeld een rol spelen in het vergroenen van de ouderenzorg door het aanleggen van beleeftuinen en het meedenken over het benutten van tuinen in het kader van dagbesteding. Er zijn voorbeelden waarbij hoveniers samen met cliënten het onderhoud van de tuinen doen. De unieke samenwerking tussen de groene sector en een zorginstelling kan tot nieuwe zorgconcepten en zorgproducten leiden.

Kijk voor meer informatie over vergroening van openbare ruimten op nl.thegreencity.eu.