Marias Velthuizen vertelt: "Hoe groen is het gras?"

Dirksland - Marias Velthuizen vertelt regelmatig in 'Groot Goeree-Overflakkee' over interessante natuurverschijnselen op het eiland. Deze keer gaat het over het gras van voetbalvelden en de "lastposten" als emelten en engerlingen in de grasmat.

"Ieder bestuur van een vereniging waar de sport op een grasveld gespeeld wordt ziet graag dat de grasmat er groen en gezond bij ligt. Zo ook bij V. V. Stellendam.

De velden worden regelmatig gemaaid. Kunstmest wordt op zijn tijd gestrooid. In de zomer indien nodig schaaft men de bovenlaag er af, of wordt het veld gefreesd en opnieuw ingezaaid. Voor de doelen en onder de afrastering is een klein maaimachientje aangeschaft. Voor om de paaltjes en tussen de bossen een bosmaaier. Mijn Kamp heeft als vrijwilliger op zich genomen de terreinen bij te houden. Vele ochtenden en soms middagen is hij hiermee bezig.

Lastposten in de grasmat
Op een dag ziet Mijn dat op bepaalde plaatsen op het hoofdveld bruine plekken ontstaan. Bij een wedstrijd laten hier de graszoden heel snel los. Onder de graszoden ziet hij vreemde wezens, 'C'-vormig gekromde, geelwitte, rupsachtige beesten met een bruinoranje kop. 'Even internet raadplegen' denkt hij.

Zijn conclusie: 'Het zijn engerlingen, de larven van kevers.' Alarm! Hij meldt dit bij het bestuur. Instanties worden ingeschakeld. Even is er verwarring. Zijn het misschien emelten, larven van de langpootmug? Een deskundige geeft de bevestiging. Na onderzoek blijkt dat er onder de graszoden inderdaad engerlingen rondkruipen.

Engerlingen
Engerlingen zijn larven van kevers. De bekendste kevers zijn de meikever en de junikever. Er zijn echter nog vele andere soorten. Van april tot en met juni komen de kevers uit de grond tevoorschijn. Ze gaan opzoek naar voedsel. Fruit en allerlei vegetatie worden gegeten.

Zijn de omstandigheden gunstig, dan gaan ze zich voortplanten. Eieren worden in het gras gelegd. Na vier tot zes weken komen uit de eieren larven, engerlingen genoemd. Ze doen zich direct tegoed aan de wortels van het gras. Boven de grond komt de engerling niet. Ze vreten door tot de winter. Wordt het kouder dan kruipen ze dieper de grond in en overwinteren daar. In die periode verkeren de larven in een ruststand en eten niet. Warmt de bodem in het voorjaar weer op, dan worden de beestjes weer actief. Sommige gaan eten en plakken er nog een seizoen aan vast. Andere verpoppen zich. Uit deze poppen komt een kever. Daarna begint de volgende cyclus weer opnieuw.

Hoe bestrijd je engerlingen?
De engerling bestrijdt men met aaltjes. Er zijn vele aaltjes schadelijke, denk aan het bietenaaltje en ook nuttige. De aaltjes die men voor de bestrijding van engerlingen gebruikt zijn ongevaarlijk voor mens, dier en milieu. Het zijn nuttige insecten en komen van origine voor in onze bodem. Deze insectparasitaire aaltjes (nematoden genoemd) zijn microscopisch kleine aaltjes die in symbiose leven met een bacterie. In symbiose leven betekent minimaal dat de samenleving van één van de organismen nuttig of zelfs noodzakelijk is.

De aaltjes worden gemengd met graszaad en met een machine in de grond gebracht. Eenmaal in de bodem uitgezet zoeken ze de engerlingen op en dringen de engerling in. Zijn ze binnen dan scheiden de nematoden (aaltjes) een bacterie af die de engerling doodt. In het dode dier ontstaat een nieuwe generatie aaltjes die opzoek gaan naar nieuwe engerlingen om ze te infecteren. De aaltjes kunnen niet lang buiten een gastheer overleven. Vinden ze geen prooi meer, dan sterven ze. De engerlingen die overleven trekken als het kouder wordt dieper de grond in. Pas in het voorjaar worden ze weer actief. Komen er nog tevoorschijn, dan moet de bestrijding worden herhaald.

Spreeuwenkasten oplossing voor engerlingen en emelten
Op 19 augustus 2016 stuurt de K N V B een schrijven aan de voetbalverenigingen met bovenstaande aanhef en de volgende informatie: De spreeuw broedt soms twee keer per jaar en krijgt vier tot zeven jongen. De spreeuwen voeden hun jongen met engerlingen en emelten. Spreeuwen zijn in staat om met hun fijne snavel de larven uit het gras te plukken. Kraaien en kauwen zijn ook gek op de larven. Zij maken met hun sterke snavel een groter gat in de graszode en beschadigen daarmee het sportveld.

Bijkomend voordeel is dat spreeuwen vroeger in het voorjaar broeden dan de kraai en kauw. De spreeuwen ontdoen het sportveld van engerlingen en emelten voordat kraaien dat kunnen doen en de grasmat beschadigen.

Het ophangen van spreeuwenkasten wordt al meerdere jaren succesvol toegepast op enkele Nederlandse golfbanen, die kampen met dezelfde problematiek. Vogelbescherming Nederland geeft raad over welke nestkasten geschikt zijn en hoe je ze moet ophangen en onderhouden."

Verschillende bronnen geraadpleegd.