Bach's Goldbergvariaties op het Meere-orgel

Op zaterdagavond 13 oktober hoopt Paul Kieviet in de Hervormde Kerk in Sommelsdijk het 69e Bachconcert te geven. Dit keer staan de Goldbergvariaties (BWV 988) van Johann Sebastian Bach op het programma.

Tekst en foto: Jacquelien Wielaard

'De variaties -geschreven voor klavecimbel- kunnen heel goed op orgel worden uitgevoerd,'zegt organist Paul Kieviet, ' Bach was immers zelf organist.'
Paul Kieviet brengt graag muziek van hoge kwaliteit onder de aandacht. Dat doet hij onder andere door het geven van concerten. Vaak op het grote kerkorgel in Middelharnis maar voor de Goldbergvariaties gaat zijn voorkeur uit naar het Meere orgel in Sommelsdijk.
Het orgel dankt de naam aan orgelbouwer Abraham Meere die het balustrade-orgel in Sommelsdijk in 1821 bouwde. Het orgel onderscheidt zich niet alleen door instrumentale kenmerken maar ook door de fraaie buitenkant met het pastelkleurige schilderwerk, het houtsnijwerk en de ornamenten.
Paul: 'Voor deze muziek is op Goeree-Overflakkee dit orgel de beste keuze vanwege de prachtige fluitstemmen waarmee je naar hartenlust kunt variëren, de vocale klank, de unieke solostemmen en het authentieke klankbeeld.'
Als groot Bachliefhebber en kenner mogen de Goldbergvariaties eigenlijk niet ontbreken in het repertoire van Kievit. 'Al van jongs af aan ben ik gefascineerd door Bachs contrapuntische manier van componeren. Tijdens mijn studie muziektheorie heb ik geprobeerd om dezelfde theorieën toe te passen. Ik haalde Bachs niveau overigens niet, zijn muziek is van de allerhoogste kwaliteit, zijn kunst onvergelijkbaar.'
Of men dat in 1742 ook vond, is nog maar de vraag. Bach is dan half de vijftig en zijn muziek wordt in die dagen als 'ouderwets', 'te ingewikkeld' en 'te academisch' bestempeld.
Tijdens een bezoek aan Dresden loopt de componist een oude kennis, graaf Hermann Carl Keyserling, tegen het lijf. Muziekliefhebber Keyeserling lijdt hevig aan slapeloosheid. Om deze kwelling te bestrijden laat hij zijn huismusicus Gottlieb Goldberg 's nachts aantreden om klavecimbel te spelen. Keyserling vraagt Bach om voor dat doel wat stukken te schrijven met een 'rustig doch vrolijk karakter.' Het blijft een raadsel waarom Bach zo grondig te werk ging met de 32 maten lange Aria waarop de variaties zijn gebaseerd. Feit is wel dat de graaf, die vroeg om wat niemendalletjes, werd bediend met een meesterwerk!
Of de 14-jarige Goldberg de stukken daadwerkelijk goed kon spelen wordt betwijfeld want ze zitten vol met technische moeilijkheden, zo beaamt ook Paul. En of het de jonge Goldberg ook zo verging weten we niet maar voor Paul Kieviet is het studeren en spelen van de Goldbergvariaties puur genieten.
13 oktober, aanvang 20.00 uur Herv. kerk Sommelsdijk