Transitie naar gasloze woningen: een mega operatie

Middelharnis- Vorige week werd het door vele partijen en instanties opgestelde Energieakkoord gepresenteerd. Alle sectoren van de maatschappij hebben daarin de plicht om de CO2-emissie terug te brengen. Zo ook de woningbouwverenigingen. Reden om bij de grootste woningbouwvereniging op Goeree-Overflakkee, Woongoed GO, te informeren hoe zij dat willen bewerkstelligen.

Door Henk Blanke

Woongoed GO heeft zo'n 2700 huizen onder haar beheer. Daarvan voldoen rond de 130 aan de EPC-norm nul, die voor 2030 bepaald is. EPC staat voor Energie Prestatie Coëfficiënt en bij de waarde nul is de woning energie neutraal. Er is dus nog een lange weg te gaan.

Toch heeft Woongoed GO de afgelopen jaren niet stil gezeten. Zo zijn de woningen in het blok rond de Daltonschool in Middelharnis, een project dat in 2010 tot stand kwam, gasloos. Een eerste stap dus om de CO2- reductie tot stand te brengen. De passief woningen aan de Molenweg in Middelharnis zijn daar ook een voorbeeld van. Vanaf bouwjaar 2012 is gestreefd naar optimale isolatiewaarden van nieuwe woningen, die daardoor het energielabel A hebben gekregen. De nieuw te bouwen huizen zullen uiteraard geen gasaansluiting meer kennen.

De schil verbeteren
Maar wat te doen met alle huizen die van het gas af moeten? Aedes, de vereniging van wooncorporaties en tevens hun adviseur, heeft de routekaart CO2- neutraal 2050 ontwikkeld. Dat document vormt de leidraad voor de verduurzaming van het woningbestand van Woongoed GO.

Het strategisch beleidsplan van Woongoed voorziet al in een CO2- reductie van 20% in 2020, waardoor de woningen energielabel A of B krijgen. Bij het energieneutraal maken van het woningbestand moet steeds de afweging gemaakt worden tussen duurzaamheid en betaalbaarheid. Belangrijke component daarin is de leeftijd van de woning. Woongoed heeft huizen die al 100 jaar oud zijn. Het is de vraag óf deze nog in aanmerking kunnen komen. Waarschijnlijk niet.
Is het duurzaam maken betaalbaar, dan wordt de eerste schil aangepast. Dat betekent, dat muren, vloeren en dak optimaal geïsoleerd worden, dat er HR++ glas wordt aangebracht en dat er zonnepanelen geplaatst worden. Dan wordt aan een belangrijke eis voldaan: het weglekken van warmte is tot het minimum beperkt, waardoor het gasverbruik afneemt.

Gasloos?
Tot 2030 zal dit het hoofdbestanddeel vormen van de energiebesparende maatregelen van Woongoed. Waar het economisch verantwoord is om een huis van het gasnet te halen en een warmtepomp te plaatsen, wordt dit overwogen. Het ombouwen van een bestaande woning naar een Nul Op de Meter (NOM) woning kost ongeveer €70.000. Dan is de vraag gerechtvaardigd of zo'n investering voor grote aantallen huurwoningen dan wel waar te maken is. Want, zo stelt men terecht, de kennis ontwikkelt zich in versneld tempo, vooral als het gaat om innovatieve technieken. Wat vandaag nieuw is, is morgen achterhaald, verbeterd en/of goedkoper. Woongoed GO wil daarom voorlopig al die te verwachten nieuwe ontwikkelingen afwachten. Veel wordt verwacht van de nieuwe energiebron: waterstofgas. In Stad aan het Haringvliet wordt een pilot voorbereid. Blijkt die succesvol, dan is de warmtepomp misschien niet, of slechts in beperkte mate nodig.
Samenwerken
Om de veranderingen aan te kunnen wordt er met alle betrokkenen samengewerkt. Aedes, adviseurs, gespecialiseerde bedrijven, aannemers, plaatselijke ondernemers, de gemeente, onderwijs, iedereen moet alles uit de kast halen om deze gigantische operatie tot een goed einde te brengen. De wil is er bij alle betrokkenen, maar knelpunten blijven er.

Knelpunten
De vraag blijft namelijk: 'Hoe moet dit allemaal gefinancierd worden door de woningbouwverenigingen?' Er wordt een beroep op de overheid gedaan voor het nemen van passende maateregelen. Daarbij wordt gedacht aan halvering van de verhuurdersheffing die de Overheid aan woningcorporaties oplegt. Dat zou voor Woongoed al een miljoen euro opleveren. Ook zou de intrekking van de salderingsregeling op zonnepanelen in 2023 moeten worden heroverwogen.

En dan is er nog het heikele punt van de vakmensen. Daar is nu al een schreeuwend tekort aan. Wil deze mega operatie kans van slagen hebben, dan zullen onderwijs en bedrijfsleven om de tafel moeten gaan zitten om doelgerichte opleidingen op te zetten, waar mensen worden geschoold, die de transitie naar gasloze woningen op een vakbekwame manier kunnen uitvoeren.